Vertrouw een foto

++

++

“Ja Kees ik snap het wel. Het valt niet mee vertrouwen te hebben in een foto.”

Dit schreef een door mij zeer gewaardeerde fotograaf, nadat hij mijn werken van de afgelopen paar jaar had gezien. Dat was een vriendelijke reaktie ware het niet dat ik het niet begrijp. Tenminste als ik erover na ga denken……….

Wat valt er in hemelsnaam te vertrouwen aan een foto? Is er een noodzaak om een foto te vertrouwen? En wat zou er aan vertrouwd moeten worden? Welk aspekt van een foto? Iets is betrouwbaar als ik er gerust op ben dat iets zich gedraagt binnen de bandbreedte van mijn verwachtingen. En leer ik dat iets beter kennen dan zal ik na verloop van tijd constateren dat ik dat iets vertrouw. En in zekere zin geld dat voor roerend en onroerend goed. Het geld niet alleen voor mijn fysieke zaken doch ook voor mijn geestelijke zaken. De tafel waaraan ik nu schrijf zal niet inelkaar storten, 1 en 1 is twee en ik ken het alphabet. Deze zaken vertrouw ik.

Praten we over een foto dan liggen de zaken voor mij totaal anders. De gehele fotografie komt mij vertrouwd voor. Ik heb mijn leven erop ingericht. Klik, en er is weer een foto. Het is bijna een natuurlijke zaak voor mij. Alleen weet ik dat een foto in het domein der illusies thuishoort. en die illusie is niet natuurlijk, deze illusie is een conventie. Zeker voor de eigentijdse mediale mens. Het kijken naar foto’s en het accepteren van vermeende waarheden die daarin vervat zijn is een dagelijkse gewoonte geworden van ons allemaal. Maar ik wil benadrukken dat er niets natuurlijks aan een foto is, maar dat het wel een gewoonte van ons is geworden om deze geraffineerde illusie als waar aan te nemen op dezelfde manier als wij ons fonetisch alphabet als waar aannemen. En dat intrigeert mij hevig. Want hoe je het ook draait of keert; een foto is een prachtige zeer geraffineerde illusie. En waarom zou ik een illusie vertrouwen moeten schenken? Trouwens; ondanks of dankzij het feit dat ik al meer dan veertig jaar het spelletje fotografie speel, weet ik zonder meer zeker dat er niets te vertrouwen valt aan een foto. Juist een foto weet zijn onvoorspelbaarheid, zijn leugens het allerbeste te maskeren. Als ik er verder over nadenk kom ik tot de ontdekking dat het gemener is dan googelen. Bij een goochelaar weet je tenminste zeker dat hij je in de maling neemt om jou te onderhouden en te amuseren. En misschien zie ik de fotografie wel in diezelfde orde……

A rose is a rose is a rose. Een foto is een foto. So far so good. Op het moment dat men een foto voor een doel gaat gebruiken dan besluit ik om die foto geen enkel vertrouwen te schenken. Journalistiek, reclame, wetenschap en zelfs de kunst. Nee, nooit en te nimmer. Al die foto’s vertrouw ik voor geen cent. Never nooit niet. En dat hoeft ook helemaal niet. Want waarom zou ik? Geef mij eens een goede reden?

Over afbeeldingen gesproken: Bij een kindertekening ervaar ik nog iets natuurlijks, iets echts. Aan de andere kant van dat spectrum staat een zeer geavanceerd technisch fotoapparaat. Iedere onschuld en al het natuurlijke is bij een foto verdwenen. Het is een technische conventie, met een oorverdovend realistisch effect. Juist daarom lijkt het mij gepast om een foto nooit te vertrouwen. Zeker foto’s met pretenties aangaande de waarheid en de werkelijkheid en al dat soort spul.

Mediaal zijn is fantastisch. Alleen vind ik het beangstigend dat onze media zich voor het overgrote deel bedient van het lineair perspectivische; Televisie, foto’s, journalistiek, films, computergames en etcetera.

Er moet toch meer onder de zon zijn dan alleen dat ………….

++

++

Tweet