Money For Your Story

++

++

++

Grote bewondering voor de firma Apple. Apple volg ik al sinds 1985. Hun producten zijn angstaanjagend mooi, in iedere zin van het woord. Helemaal af en waanzinnig goed doordacht. De onderliggende concepten, ideeën ,metaforen en hun technische toepassingen zijn zeer streng en consequent. Ze gaan tot het naadje. Alleen als ik nu in 2011 hun reclame uitingen zie dan wordt het mij te moede. Slick, gehaaid en leugenachtig zoals goede reclame behoort te zijn. Nee, die uitingen voor de doorsnee amerikaanse familie zijn mij iets te gladjes en te laf. Brave consumenten-porno voor de beter betalende burger. Jammer, maar ook niet meer dan dat, want er zijn vrolijker zaken om je over op te winden. Wel moest ik hard lachen toen Apple een paar maanden geleden besloot om het woord [foto’s] te vervangen door het woord ‘herinneringen’. Dit geschiede in hun tv-ads voor de iPhone en de iPad. Dat vond ik heel intrigerend. Aanvankelijk dacht ik: “Dat is slim en correct”. Nu weet ik dat deze verwisseling  weliswaar geen botte leugen oplevert maar toch zeer zeker wel een domme naïeve onwaarheid. Die misschien dezelfde verwoestende werking zou kunnen hebben als een ordinaire misleiding.

De vraag is: Zijn [foto’s] herinneringen? Of is een [foto] geschikt om een herinnering vast te leggen? Dit houd mij momenteel mateloos bezig, en ik ben dit vrolijk aan het bestuderen. Waarbij ik tot onthutsende ontdekkingen kom. En hoe dieper ik duik in deze materie des te meer wordt mijn aanvankelijk intuïtieve vooroordeel bevestigt: Het antwoord is NEE!

Een [foto] kan geen herinnering zijn, en is totaal niet geschikt om deze vast te leggen. Daarbij wil ik niet ontkennen dat een [foto] veel betekent voor onze herinneringen en ons geheugen, maar dat is in veel gevallen beslist niet in positieve zin!

Dit vraagt natuurlijk om verduidelijking van mijn kant. En dat ervaar ik als heikel, omdat enerzijds de huidige [fotografie] een waanzinnig sophisticated technisch fenomeen is. (Wat veel mensen zich niet realiseren omdat het allemaal zo afgrijselijk vanzelfsprekend geaccepteerd is in ons leven). En tevens blijkt onze waarneming en de werking van onze hersenen ook een zeer vrolijk complex verhaal te zijn. Ik ervaar dit ‘probleempje” dan ook als een wetenschappelijk, technisch en psychologisch appeltje wat ik zou moeten schillen. Nu kan ik wel gaan uitweiden over impliciet en declaratief geheugen, over sematorische priming van de linker hersenhelft en over het eposodische en het semantische geheugen. Maar dan zal ik het ook moeten hebben over de gepatenteerde algoritmes die automatisch uw kleurbalans in uw camera bepaalt. Maar dat ga ik niet doen want dan haakt u binnen de korste keren af.

Een [foto] is wel een geheugensteun. Ja, dat wel. En de [foto] is ook een ezelsbruggetje naar uw geheugen. Zeer zeker. Maar teveel geheugensteunen en teveel ezelsbruggetjes is nou niet echt bevordelijk voor een gezond werkend geheugen die uw herinneringen dienen te reanimeren. Je hebt ook boekensteunen, maar een hele kast vol boekensteunen lijkt me nou ook niet echt……..

Ons bewustzijn is opgebouwd uit herinneringen. Herinneringen zijn onbetrouwbaar, [foto’s] niet. Alleen moeten we wel in gaten houden dat een [foto] een herkenning is en dat is iets totaal anders dan een herinnering! En ik vrees dat we dat vaak vergeten.

Herkenning nodigt uit tot reconstructief gedrag. Daar heb je logica, bevattingsvermogen en taal voor nodig. Het appeleert aan het rationele en het ‘verhalende’. En dat staat haaks op wat een herinnering bewerktstelligt. Een echte herinnering nodigt niets uit, zij appaleert meteen en heel direct op het sensorische; uw emotie, uw perceptie en uw non-verbale ‘verbeelding’.

De Romeinen hadden geen [fotografie] maar wel heel veel gedenkstenen. Dit om overwinningen en andere zaken niet te vergeten. Daar komt ons woord ‘monument’ vandaan. Al die duizenden [foto’s] die wij schieten zijn minuscule mini-monumentje om gebeurtenissen te herdenken. En ook herdenken is reconstructief gedrag. Uitsluitend door het illusionistisch karakter van de [foto] denken wij werkelijk iets te zien. Terwijl we eigenlijk gewoon zitten te staren naar een pieterpeuterig mini-monumentje met vusuele inscripties. En hoe massaler, pompeuzer en dommer al die [foto’s] en kiekjes worden des te verwoestender ze zijn voor onze gezonde herinneringen.

En later zijn we bejaard. Dan staren we naar onze iPads. Al bladerend door onze memories. Duizenden en duizenden kiekjes. Allemaal herinneringen die we niet herkennen, en herkenningen die we ons niet herinneren. Is dat nu echt wat we willen?

Wel koester ik mijn herinneringen aan prachtige indrukwekkende [foto’s] die ik soms zie. Waarlijke en waardevolle verbeeldingen, waar ik veel van mijzelf en de ander in herken. Maar die [foto’s] hebben totaal niks van doen met het vastleggen van herinneringen van wie dan ook. (Laat staan dat ze een herinnering op zich zelf zijn). Deze betrouwbare [foto’s] verrijken mijn innerlijk. En het feit dat de herinnering onbetrouwbaar is neem ik dan op de koop toe.

++

++Tweet