De Knuppel en de Ander

::

 

::

Een reaktie op het schrijven van  Michel Szulc-Krzyzanowski en Hans Aarsman naar aanleiding van het epigonen debat op de website van Photoq.

 

 

Om te beginnen bewonder ik de fotografie van Alex ten Napels, vooral zijn diplomaten serie. Maar er zijn ook andere kanten aan de zaak. Dwalingen en misvattingen in de Nederlandse fotografie in het algemeen. Vandaar deze reactie op de epigonen discussie. De fotograaf Hans Aarsman acht ik hoog. De schrijver Aarsman daarentegen doet mij proesten. Hans, de Chriet OnderTitulear van de Nederlandse fotografie, grossiert heftig in allerlei onzinnigheden, en dat steevast iedere keer weer als hij schrijft over wezen en aard van de fotografie. Het stukje “Anderen” is van kop tot staart de groots mogelijke zottigheid. Hij schrijft: “Iets eigens heeft alleen weinig te maken met signatuur, met vorm”. Onbegrijpelijk en fout!  Dit is de omgekeerde wereld die kenmerkend is voor de Nederlandse fotografie momenteel. De eigenheid van een fotograaf heeft alles te maken met zijn signatuur,  en de authenticiteit van een fotograaf heeft ook alles te maken met de vorm die gehanteert wordt en ook alles met de inhoud van die foto’s. Laat het gezegd zijn. Misschien is Hans in de war met het begrip “orginaliteit” of “stijl”, dat zou kunnen. Maar dan nog. “Originaliteit” is voor mij het absolute kenmerk van middelmatigheid en onkunde. Wat om begrijpelijke redenen ook erg veel voorkomt in de fotografie. Hans schrijft: “Je kunt nou eenmaal niet origineel zijn op vormgebied.”  (?) Hoe krijg je zo’n zin uit je koker?

 

Wat betreft de fotografie van Alex ten Napels, Rieneke Dijkstra en consorten; ik bespeur geen enkel epigonisme. Was dat maar zo. Wel denk ik dat zij allen flinke adepten zijn van de “Zuurkool-fotografie” van Richard Avedon. (Bewust of onbewust) Normaal gesproken maakt een fotograaf een beeld waarin iets “gebeurt”, waarin iets “te zien is”. Deze fotografie heeft tot doel om absoluut niets te laten zien en niets te laten gebeuren. Men krijgt dan koddige recensies in de trant van: “Het model geeft zich bloot” (?) of “De fotograaf laat de kwetsbaarheid van de geportretteerde zien”.  Wat ik zelf zie en voel, na bestudering, is dat de geportretteerde die nogal glazig de lens inkijkt zich danig verveelt omdat de fotograaf wel of niet interessant doende is met zijn flitsers en camera’s. Het “OFF-moment” wordt hier hoog bejubeld. (Als zoiets überhaupt kan bestaan!) Ik zelf wens graag foto’s te zien en te maken die “ON” zijn! Deze fotografie heeft uiteindelijk meer met Huis-tuin-en-keuken-psychologie van doen dan met fotografie zelf. Diezelfde psychologie was ook erg in zwang in de jaren zeventig, toen Richard Avedon deze fotografie uitvond. Hij was toen nog de meest originele, want hij fotografeerde iedereen in een  Noordpool-landschap. Tenminste, dat concludeer ik na aandachtige bestudering van zijn achtergronden. Richard Avedon is een groot leermeester voor mij geweest, doch voor zijn latere portretwerk  bedank ik. Een manifestatie van onpersoonlijke onverschilligheid. (Ik generaliseer; ik weet het.) Die foto’s ervaar ik als een historisch misverstand. Dat is een uit de hand gelopen mode-verschijnsel geworden. Heel fijn, handig en bruikbaar voor fotoredacteuren en de opmaak.

 

Hoe is het allemaal zo ver gekomen?

1/ Omdat fotografie het perfecte medium is voor mensen die totaal geen beeldend vermogen hebben. Voor would-be kunstenaars en zeer zeker ook voor would- be fotografen. Iedere nitwit kan anno 2005 foto’s maken. Met een weinig intelligentie en gangbare smaak produceert men. Altijd resultaat! Dit komt omdat:

2/ Het vak en ambacht fotografie als zodanig volledig is gedemocratiseert. (Helemaal prima) En omdat het fotografisch realisme is verabsoluteerd en een doel op zich is geworden. Dit realisme is de enige inhoud geworden en ook de enige geaccepteerde vorm. (Kollossale ramp) Dogmatiek en orthodoxie wat dit betreft vieren hoogtij. (In de eerste helft van de vorige eeuw stonden deze zaken er totaal anders voor!) Daardoor realiseert de fotograaf zich niet meer dat ditzelfde foto-realisme is verworden tot de grote blinde vlek in kunst en media. En zeer zeker ook de gigantische blinde vlek van de fotografie zelf.  Dit komt omdat:

3/ De fotograaf de begrippen “werkelijkheid” en “de wereld” op afgrijselijke wijze doorelkaar husselt en/of laat samen vallen. Geen enkele fotograaf wil meer weten dat ie zichzelf heeft “geautomatiseerd”. Een zeer technologisch geworden renaissance gedachte mikkert hij achteloos in zijn foto-tas. Onder de hypnose van deze materiele en immateriele technieken  shiet hij, en schiet hij, en schiet hij. Onbewust geautomatiseerd en daardoor vervreemd van zijn eigen natuur heeft deze fotograaf  ook totaal geen benul meer van het begrip  en concept “Naar de natuur”, want ook dat denk hij gratis te kunnen bezitten via gekochte technologie van Zeiss en Kodak. En zo plemt deze fotograaf de wereld vol met schitterende, prachtige, doch zielloze foto-trofeeën. De gevolgen zijn tsunami’s van nare beelden die minder vertellen dan de halve waarheid. Heel fijn en bruikbaar voor fotoredacteuren en hun commerciele bazen. Dit alles bij elkaar resulteert in:

4/ De IKEA-nisering van de Nederlandse fotografie. Wat is IKEA-nisering? Dat men met misplaatste en vermeende eigenwaarde denkt dat iets mooi is. Vergetende dat waarnaar men staart een enorme hoeveelheid hout-pulp is met heel heel heel veel lijm, dit om de boel toch nog enigszins bij elkaar te houden. (lees: spaanplaat). Het IKEA-product is voor honderd procent door robots vervaardigd en ingepakt. Doel: Na zeven of acht jaar de schroothoop op. IKEA-Fotografie heeft tot doel om apathische mensen, zonder fantasie en zonder tijd, het gevoel te geven dat ze toch nog iets begrijpen van datgene wat op hun netvlies valt. Dit zonder lastig gevallen te worden met geschiedenis en tradities. Trouwens vergeet niet: Het best bekeken, en best verspreide fotoboek in Nederland is al sinds jaar en dag de IKEA-catalogus.

 

Rieneke Dijkstra maakt beslist, beslist geen bagger. Wel vind ik het kenmerkend en tekenend in deze, dat de term “bagger” alreeds gevallen is, hier op de website van photoq!! Zou de IKEA-nisering van de Nederlandse fotografie al reeds voltooid zijn; Tja, dan heeft Hans Aarsman natuurlijk zijn gelijk. Dan heeft trouwens iedereen gelijk. Dan doet niets meer ter zake. En het gekakel in het hoenderhok zal eeuwig voortduren. Maar zover gaat het hopelijk niet komen. Over authenticiteit en signatuur: Ik ken momenteel  twee fotografen waarvan ik vermoed dat ze werkelijk begrijpen wat fotografie vermag te zijn anno 2005. Te weten: Andreas Gursky en Henze Boekhout. De één voor geen milimeter overgewaardeerd en de ander kilometers ondergewaardeerd. Totzover. Genoeg effe. Bovenstaand gepraat is natuurlijk heerlijke, balorige academische prietpraat. Of niet? Het leukste ervan is dat ik het nog voor de volle honderd procent meen ook. Met vriendelijke groet . Kees de Graaff

 

 

 

 

Beste Kees,

Ik kan geen touw vastknopen aan je reactie.

Daarom plaats ik hem ook niet op  PhotoQ.

Groeten,

Edie Peters

 

 

Beste Edie,

 

Wil Photoq nu een debat of niet? Of alleen maar poezelen en aaien over de zaak? Denk er rustig over na. Bestudeer de tekst. Anders gaat dit stuk van mij op een andere manier de wereld in. Ook alszijnde geweigerd door Photoq.Want het is een zeer houtsnijdend stukje. weliswaar “theatraal”:

dus met nadruk en overdreven.

dit voor nodige provocatie en effectiviteit.nogmaals: denk er rustig over na…….

Hoogachtend

 

Kees de Graaff

 

 

 

Beste Kees,

 

Ik vermoed dat je je beperkingen niet goed kent.

Sterkte in de wereld.

 

Edie

 

 

 

Beste Edie,

 

Vriendelijk dank voor snelle reaktie.

Uw antwoord is op zijn minst curieus.. Het zou namelijk ook voor u kunnen gelden. Nietwaar? Ik barst van de beperkingen. Wel heb ik een visie wat betreft fotografie, die haaks staat op de gangbare……… (blijkbaar) Die ideeëen kunt u door middel van het Photoq-debat de ruimte geven. Dit ter verrijking van…. U kunt ze helaas in uw positie niet negeren, nooit en te nimmer… Onderschat de zaken niet. Edie, ik ben een groot fan van jouw Photoq, en ik geniet en leer van je artikelen. Maar vergeet niet de “Blinde Vlek”; die heeft een ieder van ons.

Mijn dank. hoogachtend

 

Kees de Graaff

::

PHOTOQ

Szulc gooit knuppel in hoenderhok

[18-05-2005] Naarden. De in Spanje wonende Nederlandse fotograaf Michel Szulc-Krzyzanowski vindt dat de foto’s van Alex ten Napel op het fotofestival in Naarden een slechte keus zijn. Szulc vindt dat de curatoren van Naarden verkeerd hebben gekozen…. 

http://www.photoq.nl/articles/nieuws/actueel/2005/05/18/szulc-gooit-knuppel-in-hoenderhok-naarden/

De reacties op Szulc-Krzyzanowski

[22-05-2005] Henrik Barends, Jan Everhard, Roeland Fossen, Paul Römer, Robert Theunissen en vele anderen reageerden op Michel Szulc-Krzyzanowski’s kritiek op het fotofestival in Naarden in het algemeen en de foto’s van Alex ten Napel in het.. 

http://www.photoq.nl/articles/nieuws/actueel/2005/05/22/de-reacties-op-szulc-krzyzanowski/

[02-06-2005]  De reactie van Hans Aarsman: “Anderen” 

http://www.ediepeters.nl/kok.html (inhoud 2005-2 juni.  “Anderen”)

::

::Tweet